Mag ik het ventilatiesysteem uitzetten?

05/05/2023

Het ventilatiesysteem uitzetten mag niet. Dat hoor je wel vaker, maar klopt dat ook? Jazeker, maar naast de regelgeving zijn daar ook een aantal hele goede redenen voor.

Hedendaagse huizen zijn almaar beter geïsoleerd. Gaten en kieren heb je niet meer zo vaak als vroeger, waardoor er geen continue toevoer van verse lucht meer is. Vandaar natuurlijk de nood aan een ventilatiesysteem.

Wanneer je het ventilatiesysteem uitschakelt creëer je eigenlijk een luchtdichte kast. Er kan geen verse lucht meer in en vervuilde lucht kan ook niet meer weg.

De gevolgen hiervan lijken relatief onschuldig, zoals bijvoorbeeld het ontstaan van vieze geurtjes. Er kunnen helaas ook ernstige gezondheidsproblemen ontstaan.

Daarom adviseren we dan ook om je ventilatiesysteem niet uit te schakelen.

4 redenen waarom je het ventilatiesysteem best niet uitschakelt

1. Vochtophoping

Wij produceren als mens een respectabele hoeveelheid vocht in onze woningen. We zitten al aan 2-5 liter waterdamp per dag per persoon door gewoon aanwezig te zijn. Dan spreken we nog niet eens over koken, douchen, een bad nemen of even goed dweilen. Dat brengt nog eens een goeie 15 liter met zich mee.

Dat vocht moet ergens heen. Een ventilatiesysteem voert vocht af naar buiten en trekt ook meteen verse lucht binnen. Dit kan volledig mechanisch gebeuren of met natuurlijke toevoer.

Vocht blijft hangen wanneer je de ventilatie uitschakelt. Duurt dat lang genoeg, dan ontstaan er vochtproblemen zoals condensvorming op de ramen of een badkamer die veel langer nat blijft.

Op termijn leidt dit tot vochtige plekken op de muren of zelfs schimmelvorming, wat nefaste gevolgen heeft voor je gezondheid. De ademhaling gaat moeizamer, vooral bij de jongsten en oudsten onder ons, en je krijgt last van hoestbuien en slijm.

In dit geval is voorkomen zeker beter dan genezen, want een vochtprobleem is lastig om volledig te elimineren.

2. Vuile lucht in de woning

We steken meteen van wal met CO₂. Dat ademen wij nagenoeg elk moment van elke dag uit, ons hele leven lang. Absoluut niet in de hoeveelheden dat het gevaarlijk is, tot je de mechanische ventilatie uitschakelt en de hele familie met Kerstmis in de woonkamer zit. Dan kan het CO₂-gehalte al eens aardig oplopen met hoofdpijn en vermoeidheid als gevolg.

Daarnaast zijn er nog andere schadelijke stoffen mogelijk. We gebruiken veel chemische producten bij het schoonmaken en als je graag kaarsen aansteekt kan die rooklucht ook blijven hangen. Niet iedereen heeft soms een roker in huis, maar die horen natuurlijk ook in dit rijtje.

Als het ventilatiesysteem uit staat dan blijft dergelijke vuile lucht hangen. Dat is niet alleen onaangenaam wegens de geur, maar kan ook leiden tot hoestbuiten en luchtwegklachten.

Kortom, genoeg redenen om ook deze lucht te weren uit de woning. Detectie van deze stoffen is niet altijd even gemakkelijk (met uitzondering van CO₂) maar dat is op zich ook niet nodig.

Al onze ventilatiesystemen functioneren namelijk op een basisniveau als er geen opdracht komt van een sensor of een bediening. Daarmee worden geen grote hoeveelheden lucht verplaatst, maar wel genoeg om deze verschillende stoffen gestaag af te voeren en te vervangen door verse lucht.

3. Energiezuinigheid

Vooral op vlak van energiezuinigheid wordt soms beweerd dat het beter is om de mechanische afvoer uit te zetten. De reden daarvoor is ook vrij logisch: een toestel minder dat staat te werken is mooi elektriciteit uitgespaard. Op zichzelf een correcte bewering, maar dat is buiten de langetermijngevolgen gerekend.

De ophoping van vocht waar we eerder over spraken heeft ook als gevolg dat de woning klammer en benauwder gaat aanvoelen. Dat is een rechtstreeks gevolg van een te hoge relatieve luchtvochtigheid. Om dit gevoel terug uit de woning te krijgen moet je meer gaan verwarmen. Zo heb je de “energiewinst” van het uitgeschakelde ventilatiesysteem meteen over boord gegooid.

Het is dus op vlak van energie een stuk efficiënter om het ventilatiesysteem rustig zijn gang te laten gaan, zodat je niet buitensporig moet gaan stoken.

Een kleine zijsprong: er zijn natuurlijke verschillende types mechanische ventilatie. De ene is energiezuiniger dan de andere. Als je wilt scoren op vlak van energiezuinigheid dan kan je opteren voor een systeem met warmteterugwinning of voor een systeem dat zonaal ventileert. Deze mogelijkheden keren straks nog even terug.

4. Ziektepreventie

Minder van toepassing voor residentiële woningbouw (hoewel ook niet over het hoofd te zien) is natuurlijk ziektepreventie. Vooral voor scholen of kantoorgebouwen is dit een belangrijk aspect van een ventilatiesysteem. Het afvoeren van lucht draagt rechtstreeks bij tot een mindere verspreiding aandoeningen zoals verkoudheden en griep. Ook tijdens de coronaperiode werd ventilatie, met reden, aangehaald als een belangrijke middel om de verspreiding tegen te gaan.

Ventilatie uitzetten: wanneer mag het wel?

Toch zijn er uitzonderingen wanneer je de ventilatie wel kan uitschakelen. Het is toegestaan om het ventilatiesysteem tijdelijk uit te zetten wanneer er onderhoud wordt uitgevoerd.

Daarnaast kan er soms brand zijn in de regio waarbij mensen gevraagd worden ramen en deuren dicht te houden. Ook in deze situaties is het toegestaan het mechanische ventilatiesysteem uit te schakelen tot de bevoegde instanties aangeven dat de situatie verholpen is.

Wat met de ventilatie wanneer ik op vakantie ben?

Je hoeft de mechanische ventilatie niet uit te schakelen tijdens je vakantie. We zagen eerder dat een ventilatiesysteem voor lange duur uitschakelen tot een groter energieverbruik kan leiden. Andere toestellen moeten namelijk meer werken om het comfortniveau terug op peil te krijgen. Datzelfde principe is hier van kracht.

Al de ventilatietoestellen van DUCO zijn ook uitgerust met een afwezigheidsstand. Deze activeer je bij het vertrek, waarna het systeem tot jouw terugkeer een beperkt en efficiënt programma uitvoert om het binnenklimaat in topconditie te houden.

En wat met de ventilatie bij zeer koud of zeer warm weer?

Hier kunnen we je gerust stellen: al onze producten zijn ontworpen om met deze temperatuurverschillen om te gaan. Je hoeft het ventilatiesysteem niet uit te zetten in de winter of de zomer.

In de winter trek ik koude lucht binnen, dan moet ik toch meer verwarmen?

Dat klopt, in de winter zal de koudere lucht van buiten de woning binnen komen. Bij een ventilatiesysteem C met centrale afvoer is dat niet te vermijden. Het toestel moet wel al vrij lang en vrij hard draaien om de woning echt te laten afkoelen.

Dit effect wordt ook verminderd door een ventilatiesysteem met vraagsturing of, nog beter, door zonaal te ventileren. Vraagsturing gebeurt door middel van CO₂ en/of vochtsensoren en zorgt ervoor dat het toestel enkel afvoert op momenten dat het nodig is. Dat is al een winst in vergelijking met manuele controle van het toestel.

Zonale ventilatie is een evolutie daarop en gaat nog een stap verder. De woning wordt opgedeeld in zones zoals keuken, badkamer, toilet, etc. Op die manier ventileer je dus niet enkel wanneer het nodig is maar ook enkel waar het nodig is.

Ventilatiesystemen D voeren niet alleen lucht af, maar blazen die ook in. Hier heb je ook zonale ventilatie maar wordt die nog eens ondersteund door een WTW-concept.

Met warmteterugwinning zorg je ervoor dat de warmte die verloren gaat bij het afvoeren van lucht herleidt wordt naar de verse binnenkomende lucht. Op die manier wordt de temperatuur in de woning volledig op peil gehouden.

In de zomer wil ik de woning koel houden, maar de ventilatie brengt warme lucht naar binnen?

Dit probleem is gekoppeld aan het voorgaande. Hier opnieuw zal het ventilatietoestel hard moeten werken om de woning echt op te warmen en wordt dit effect nog verder afgezwakt worden door het ventilatiesysteem uit te rusten met vraag- en/of zonesturing.

Daarnaast zijn er andere zeer effectieve manieren om de warmte buiten te houden. Veel van onze ventilatiesystemen zijn uitgerust met een principe van nachtkoeling, wat wil zeggen dat zij tijdens de zomernachten net iets meer zullen ventileren dan standaard. Zo gebruiken zij de hele nacht lang de frisse nachtlucht om de woning geleidelijk af te koelen.

Tot slot zijn er ook oplossingen mogelijk buiten de mechanische afvoer. Een goed geplaatste en gebruikte doekzonwering voor de ruiten zal een enorme impact hebben op de temperatuur in de woning.

Conclusie: vertrouw op het systeem

Ventilatiesystemen zijn ontwikkeld voor een goede reden. De technologie is in de laatste tien jaar enorm vooruitgegaan en het comfort voor de bewoner plus de energiezuinigheid staan al bijna even lang hoog op de prioriteitenlijst.

Evalueer jouw woning en je eigen wensen en noden en kies het geschikte systeem. Eens het geïnstalleerd is en opgestart werd kun je vertrouwen op het systeem en comfortabel wonen.

Weet je niet waar beginnen? We helpen je op weg! Ontdek onze ventilatie units.